Dlaczego zdrowie jelit brojlerów jest kluczem do ograniczenia zaburzeń jelitowych w produkcji drobiu?
Utrzymanie dobrego stanu zdrowia jelit jest ważne dla przekształcania paszy w mięso i ochrony marż rolników
Kiedy zdrowie jelit brojlerów ulega pogorszeniu, pogarsza się również ich wydajność!
Marże są niewielkie. Presja jest duża.Mięso z kurczaków stało się jednym z najbardziej zrównoważonych rodzajów białka zwierzęcego dzięki wyjątkowej wydajności produkcji. Brojlery wymagają mniej paszy, ziemi i wody na kilogram mięsa w porównaniu z innymi zwierzętami hodowlanymi, co sprawia, że branża ta jest zarówno dochodowa, jak i efektywna pod względem wykorzystania zasobów.
Tak, pomimo tych zalet, nowoczesna produkcja drobiu boryka się z bardzo niskimi marżami i rosnącymi wyzwaniami. Zaburzenia zdrowia jelit, takie jak kokcydioza i dysbioza, pozostają głównymi zagrożeniami, obniżając wzrost i wydajność paszy, jednocześnie zwiększając koszty. Ograniczenie rutynowego stosowania antybiotyków jeszcze bardziej naraża stada na choroby jelitowe i nadmierny rozrost bakterii, w tym martwicze zapalenie jelit.
Aby chronić zdrowie jelit, producenci stosują kompleksowe strategie: wzmocnione środki bezpieczeństwa biologicznego, ukierunkowane szczepienia, precyzyjne żywienie i funkcjonalne dodatki paszowe. Regularne monitorowanie wskaźników zdrowia jelit pozwala na podjęcie działań w odpowiednim czasie, zapewniając wydajność brojlerów, rentowność i długoterminową zrównoważoną produkcję bez nadmiernego uzależnienia od antybiotyków.
Nowe wyzwania w produkcji brojlerów: zarządzanie zdrowiem jelit bez antybiotyków
Ograniczenie lub całkowity zakaz stosowania środków przeciwdrobnoustrojowych w produkcji drobiu doprowadziło do ponownego pojawienia się chorób i schorzeń, które kiedyś były rzadkie lub pomijane.
W przypadku brojlerów większość tych wyzwań jest związana ze zdrowiem jelit, a zakłócenia równowagi jelitowej powodują poważne problemy związane z wydajnością i dobrostanem zwierząt. Obecnie około 60% terapeutycznego stosowania antybiotyków u brojlerów nadal wiąże się z leczeniem zaburzeń jelitowych, co podkreśla pilną potrzebę opracowania alternatywnych strategii mających na celu ochronę integralności jelit i utrzymanie wydajności.
Układ pokarmowy brojlerów
Przewód pokarmowy ptaków ma charakterystyczną budowę, która pozwala na skuteczne przetwarzanie i wchłanianie składników odżywczych.
Brojlery zostały genetycznie wyselekcjonowane pod kątem wysokiego spożycia paszy, aby zapewnić wysokie tempo wzrostu, co wymaga układu pokarmowego zdolnego do skutecznego przetwarzania i wchłaniania dużych ilości paszy.

Układ pokarmowy składa się z
- Żołądek, tymczasowy woreczek do przechowywania spożytego pokarmu
- Przedżołądek, gruczołowy żołądek zawierający kwasy i enzymy
- żołądek mięśniowy, mięśniowy organ służący do rozdrabniania pokarmu
- jelito cienkie (1,1–1,8 metra) służące do trawienia enzymatycznego i wchłaniania składników odżywczych
- Szczególny jelito grube (10–15 centymetrów) złożone z 2 ślepych worków, jelita ślepego do fermentacji błonnika i okrężnicy do reabsorpcji wody
- Kloaka: Wspólny zewnętrzny otwór dla przewodu pokarmowego, moczowego i rozrodczego, przez który odpady są wydalane przez odbyt
- Zróżnicowana flora bakteryjna jelit zdominowana przez gromady Firmicutes, Bacteroidetes, Proteobacteria i Actinobacteria
Objawy złego stanu zdrowia jelit u brojlerów
Monitorowanie stanu zdrowia jelit brojlerów ma zasadnicze znaczenie dla utrzymania wydajności i dobrostanu stada.
Wczesne objawy problemów jelitowych można rozpoznać podczas rutynowych kontroli w kurniku, dokładnie oceniając jakość ściółki, odchody i poduszki łapowe. Wskaźniki te dostarczają cennych informacji na temat wydajności trawienia ptaków, wchłaniania składników odżywczych i ogólnej integralności jelit.
Jakość ściółki
Jakość ściółki bezpośrednio odzwierciedla stan zdrowia jelit – mokra ściółka wskazuje na problemy trawienne. Gdy funkcje jelitowe nie działają prawidłowo, słaba absorpcja wody prowadzi do zawilgocenia ściółki. Nagłe zmiany wilgotności często poprzedzają poważniejsze problemy jelitowe.
Mokra ściółka może szybko rozprzestrzeniać choroby w całym stadzie, dlatego wymaga podjęcia szybkich działań zaradczych.
Odchody
Zmiany w odchodach są jednym z najbardziej widocznych objawów pogorszenia stanu zdrowia jelit brojlerów. Słaba integralność jelit zmniejsza wydajność trawienia, prowadząc do luźnych, wodnistych lub nierównomiernie uformowanych odchodów. Systematyczna obserwacja i rejestrowanie odchodów może pomóc w identyfikacji konkretnych problemów związanych ze zdrowiem jelit.
Zmiany chorobowe poduszek łapowych
Zapalenie podeszwy stóp, objawiające się zmianami chorobowymi na stopach, jest kluczowym wskaźnikiem problemów ze zdrowiem jelit. Zmiany te często powstają w wyniku długotrwałego kontaktu ze wilgotną lub zabrudzoną ściółką. Silna korelacja między problemami jelitowymi a zmianami chorobowymi podeszwy stóp sprawia, że ocena podeszwy stóp jest skuteczną, nieinwazyjną metodą monitorowania.
Wczesna interwencja zapobiega dalszym uszkodzeniom jelit, spadkowi wydajności i poprawia dobrostan zwierząt.
Typowe choroby i zespoły jelitowe brojlerów
Problemy ze zdrowiem jelit brojlerów mają znaczący wpływ na wydajność i rentowność. W tej sekcji omówiono kluczowe zaburzenia jelitowe dotykające brojlery hodowlane, analizując ich przyczyny, objawy, skutki ekonomiczne i strategie zarządzania – wiedza ta ma kluczowe znaczenie dla opracowania skutecznych podejść w systemach produkcji o ograniczonym stosowaniu antybiotyków.
Zaburzenia jelitowe wynikają zarówno z przyczyn zakaźnych, jak i niezakaźnych, które często oddziałują na siebie. Czynniki niezakaźne mogą osłabiać bariery jelitowe, zwiększając podatność na patogeny. Gdy integralność jelit zostanie naruszona, szkodliwe mikroorganizmy i ich endotoksyny mogą dostać się do organizmu, wywołując stan zapalny i spadek wydajności.
Przyczyny niezakaźne:
- Czynniki żywieniowe: nagłe zmiany diety, nadmierna ilość fermentujących węglowodanów, niedobór błonnika lub związki antyodżywcze
- Zanieczyszczenia paszy, np. mikotoksyny i inne szkodliwe substancje
- Czynniki stresogenne związane z zarządzaniem: transport, za duże zagęszczenie i warunki środowiskowe, takie jak upał lub wilgotność
- Problemy związane z jakością wody, które wpływają na trawienie i funkcjonowanie jelit
Przyczyny zakaźne mokrej ściółki:
- Różnorodne patogeny wpływające na różne etapy wzrostu
- Wrażliwość związana z wiekiem, przy czym młodsze ptaki są często bardziej podatne
Typowe patogeny występujące w produkcji brojlerów obejmują te, które mają znaczenie kliniczne dla ptaków (kokcydioza, E. coli) oraz te, które dotyczą przede wszystkim zdrowia publicznego (Salmonella, Campylobacter). Monitorowanie i zarządzanie tymi patogenami ma zasadnicze znaczenie dla utrzymania zdrowia jelit brojlerów, wydajności stada i bezpieczeństwa żywności.
Wpływ „dysbiozy” na zdrowie jelit brojlerów
Dysbioza, zwana również dysbakteriozą, występuje, gdy interakcje między mikroflorą jelitową a gospodarzem są zaburzone w stopniu powodującym pogorszenie stanu zdrowia jelit. Wszystko to jest prawdopodobnie zależne od odżywiania i sugeruje się, że zmieniony skład mikroflory jelitowej powoduje zmiany w ścianie jelita, w tym zmiany morfologiczne (skrócenie długości kosmków, zwiększenie głębokości krypt, uszkodzenie komórek nabłonkowych) oraz reakcje zapalne (infiltracja komórek odpornościowych w ścianie). Połączenie nieoptymalnej mikroflory jelitowej z wpływem na ścianę jelita najprawdopodobniej zakłóciłoby procesy trawienne, prowadząc ostatecznie do słabej wydajności i wywołując zapalenie jelit.
Zapobieganie zaburzeniom jelitowym u brojlerów
W miarę jak branża drobiarskia dostosowuje się do ograniczenia stosowania antybiotyków, utrzymanie optymalnego stanu zdrowia jelit staje się coraz ważniejsze dla zrównoważonej produkcji. Złożona interakcja między układem pokarmowym brojlerów, rozwijającym się mikrobiomem oraz różnymi wyzwaniami infekcyjnymi i nieinfekcyjnymi wymaga kompleksowego podejścia do zarządzania.
Dzięki zrozumieniu wczesnych objawów złego stanu zdrowia jelit i wdrożeniu ukierunkowanych działań producenci mogą znacznie złagodzić ekonomiczne skutki zaburzeń jelitowych.
Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?
Pobierz nasz kompletny raport tutaj.
"*" oznacza pola wymagane